Wieś, mimo niedalekiej odległości od Tyczyna (4 km na północny wschód od centrum miasta). Położona jest na terenie pagórkowatym, wznoszącym się do 333 m n.p.m. i ok. 160 m nad doliną Wisłoka. Ma bardzo urozmaiconą rzeźbę terenu - wijący się między domostwami potok Matysówka płynie w głębokim, zadrzewionym parowie. Po bokach wyżłobionej przez potok doliny ulokowały się domostwa. Główna zabudowa wsi ciągnie się po prawej stronie doliny, wzdłuż drogi prowadzącej z Zalesia do najwyższego krańca wsi - Działów. Po lewej stronie doliny leży część wsi zwana II Strona.

Kościół w Matysówce fot. Igor Witowicz

Matysówka od północy i zachodu graniczy z Rzeszowem, od południa z Tyczynem i Kielnarową, od wschodu z Chmielnikiem. Wieś rozciąga się nad potokiem Matysówka, który po przepłynięciu Zalesia, na terenie Rzeszowa wpada do Strugu.

Pierwsza pisana wzmianka o Matysówce pochodzi z 1423 r., z dokumentu Władysława Jagiełły. Król przekazywał czasowo własność dóbr tyczyńskich, w tym także Matysówki, Janowi z Jiczyna - pasierbowi swej trzeciej żony, Elżbiety. Wieś z całą pewnością była lokowana na prawie niemieckim, bo sądowe dokumenty z 1425 r. wymieniają sołtysa Mikołaja, który wraz w wójtem Tyczyna i sześcioma okolicznymi sołtysami, wchodził w skład tyczyńskiego sądu leńskiego. W XV i XVI wieku wieś należała do rodu Pileckich, a w późniejszych wiekach do rodów Kostków, Działyńskich, Branickich i Wodzickich. Inwentarz miasta Tyczyna i majętności z 1668 r., spisany po szwedzkim potopie i najeździe Rakoczego (1657 r.), podaje, że Matysówka miała 5 łanów (ok. 110-130 ha), folwarku nie było, ale prosperowała dworska karczma. Kmieci mieszkało we wsi 22, a sług dworskich - 2. W połowie XIX wieku zabudowa Matysówki była w całości drewniana. Od początku musiało tu zapewne mieszkać sporo ludności obrządku wschodniego, gdyż w 1880 r. na 642 mieszkańców, 122 było wyznania greckokatolickiego, należących do parafii w Zalesiu. Ludność wyznania rzymskokatolickiego należała do parafii w Słocinie.

Dom Ludowy w Matysówce fot. z archiwum Urzędu Miejskiego

Według legendy, nazwa wsi (w dawnych zapisach brzmi: Matyszowka) pochodzi od imienia jednego z wojów, Matysa, żyjącego tu w czasach Bolesława Chrobrego (pocz. XI w.). Obowiązkiem Matysa było pilnowanie wzgórza i w razie potrzeby palenie ognia ostrzegającego przed niebezpieczeństwem leżący w dolinie, niewidoczny z góry, rzeszowski gród. Trzej jego przyjaciele: Białek, Drabik i Słocik także mieli swoje zadania: Białek pilnował brodu na Wisłoku, Drabik przyjmował i wysyłał posłańców, Słocik organizował kryjówki dla wojska. Ponieważ był to teren przygraniczny, służba była trudna. Roiło się tu nie tyle od wrogich wojsk, co bardziej od zbójów i rabusiów. Z nimi najdzielniej dawał sobie radę Matys, organizując na nich zasadzki i pułapki. Na wzgórzu na którym sprawował kiedyś straż Matys stoi od niepamiętnych czasów krzyż, wymieniany kilkakrotnie, gdyż ulegał zniszczeniu. Jest on jakby łącznikiem pomiędzy Słociną i Matysówką, bo ta należała przez wieki do słocińskiej parafii. Mówi się też, że jest on symbolem wiary i zwycięstwa tutejszej ludności nad wrogimi siłami, które nieraz wspólnie przezwyciężali ludzie z Matysówki i Słociny.

Matysówka jest najmniejszą - liczebnie i obszarowo - wsią gminy Tyczyn. Liczy 1 564 mieszkańców (wg danych na dzień 31.12.2016 roku), zajmuje obszar ok. 529,91 ha, z czego ok. 404 ha stanowią użytki rolne (76%), a 58 ha stanowią lasy.

W centrum wsi znajduje się Dom Ludowy - gruntownie przebudowany w połowie lat 90-tych, szkoła podstawowa i kościół pw. NMP Królowej Polski (1981). Tutejsza parafia - wydzielona z parafii Rzeszów Zalesie erygowana została w 1982 r. Od kilku lat Matysówka nabiera cech podmiejskiego osiedla.

Opracowano na podstawie materiałów Urzędu Miejskiego w Tyczynie, Przewodnika historyczno-krajoznawczego Mikroregion Dolina Strugu (Regionalne Towarzystwo Rolno-Przemysłowe "Dolina Strugu", Tyczyn 1995) oraz książki Barbary Samolewicz Tyczyn i okolice (PUW Roksana Sp. z o.o., Krosno 2003).